ثبات شخصیت چیست؟ چه زمانی میتوان گفت یک فرد از نظر شخصیت به ثبات رسیده است؟ از دید روانشناسان ویژگی‌های شخصیتی آن دسته از ویژگی‌ها هستند که از زمان نوجوانی و اوایل بزرگسالی شکل می‌گیرند و به مرور زمان مستحکم میشوند. در این میان برخی افراد نمی‌توانند به یک جمع بندی در مورد خود برسند و همین مسئله باعث میشود که شخصیتی متزلزل، دمدمی مزاج و پیش بینی ناپذیر را شکل دهند. ما در ادامه به توضیحات بیشتری در مورد ثبات شخصیت و عوامل موثر در آن پرداخته‌ایم. در صورتی که در فعالیت‌ها و برنامه‌های خود ثبات شخصیتی ندارید بهتر است از کمک یک روانشناس بهره مند شوید. برای این منظور روی مشاوره فردی کلیک کنید.
فهرست مطالب
- ثبات شخصیت به چه معناست؟
- اهمیت توجه به ثبات شخصیت
- مدل مک آدامز در مورد ثبات شخصیت
- در کدام اختلال های شخصیتی ثبات شخصیت را شاهد نیستیم؟
- آیا تغییر ویژگی های شخصیتی به معنای بی ثباتی است؟
- سنین مختلف و ثبات شخصیت
- نشانه های افرادی که ثبات شخصیت دارند
- نشانه‌های فقدان ثبات شخصیت
- عوامل تاثیر گذار در شکل گیری شخصیت با ثبات
- 1- هماهنگی سبک تربیتی والدین
- 2- تاثیر پذیری از الگوهای مهم در زندگی
- 3- رویدادهای دوران کودکی
- 4- موفقیت در هویت یابی در دوره نوجوانی
- 5- داشتن اعتماد به نفس کافی
- چگونه ثبات شخصیت داشته باشیم؟
- روش برخورد با افراد بی ثبات
- سخن آخر
- سوالات متداول
برای دریافت مشاوره در زمینه ثبات شخصیت می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
ثبات شخصیت به چه معناست؟
ویژگی‌های شخصیتی آن دسته از خصوصیات و الگوهای رفتاری هستند که از دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی در فرد ظاهر شده و به مرور مستحکم میشوند. با گذر از نوجوانی افراد باید بتوانند در مورد هویت خود به یک نتیجه گیری برسند. در واقع لازم است خود را بشناسید، بدانید چه کسی هستید و به چه چیزهایی علاقه دارید. این جمع بندی به شما کمک میکند تا در روابط خود و سبک زندگیتان نوعی ثبات را تجربه کنید. در غیر این صورت ممکن است که به طور غیر قابل پیش بینی بین صفات متغیر نوسان کنید و در پیگیری علایق و کارهای خود پیوسته از شاخه‌ای به شاخه‌ای دیگر بپرید.
حتما مقاله تعریف شخصیت را هم بخوانید.
اهمیت توجه به ثبات شخصیت
برخورداری از ثبات شخصیتی موضوعی است که بیشتر افراد به دنبال دستیابی به آن هستند. از طرفی این موضوع به شدت بر روابط بین فردی افراد تاثیر دارد. بسیاری از افراد به دلیل بی ثباتی شخصیتی شان دوستان و حتی خانواده خود را از دست داده و تنها میشوند. همچنین در شغل خود نیز به مشکل برخورده و ممکن است موقعیت اجتماعی آنها نیز متزلزل شود. از این رو بهتر است افراد این موضوع را جدی گرفته و از روش های مختلف روی آن کار کنند.
مدل مک آدامز در مورد ثبات شخصیت
مک آدامز مدلی در مورد ثبات شخصیتی ارائه داده است که شامل سه لایه بوده و برای سازماندهی انواع متغیرهای شخصیتی است. در واقع در این مدل، بر این موضوع تمرکز میشود که یکی از ویژگی های شخصیتی پررنگ تر بوده و در بیشتر موارد غالب باشد. این اولویت بندی و بروز ویژگی های شخصیتی، نیازمند تمرین و تکرار از لحاظ ذهنی است.
در کدام اختلال های شخصیتی ثبات شخصیت را شاهد نیستیم؟
در این مقاله در حال صحبت از ثبات شخصیت به طور کلی و در افراد سالم هستیم. اما در برخی موارد بی ثباتی شدید شخصیت نشانگر ابتلا به اختلالات شخصیتی است. در برخی از این اختلال به هیچ عنوان شاهد ثبات ویژگی های شخصیتی نیستیم و یا اصلا این موضوع نشانه اصلی این اختلال هاست. برای مثال افرادی که مبتلا به شخصیت مرزی هستند؛ رفتارهایشان به طور مداوم تغییر میکند.
آیا تغییر ویژگی های شخصیتی به معنای بی ثباتی است؟
باور اشتباهی که در این مورد وجود دارد؛ این است که تغییر کردن ویژگی های شخصیتی در طول زمان به معنی بی ثباتی است. در صورتی که این موضوع کاملا طبیعی است که افراد در طول زمان دچار تغییر شده و به شکل های متفاوتی واکنش نشان دهند. البته در این حالت رفتاری که تغییر کرده است برای مدت زمان طولانی ثابت بوده و هر لحظه تغییر نمیکند. برای مثال قطعا شما مانند یک سال پیش خود رفتار نخواهید کرد و این به معنی بی ثباتی نیست.
سنین مختلف و ثبات شخصیت
معمولا در برخی سنین، بیشتر شاهد بی ثباتی در رفتار و خلق و خو هستیم. برای مثال در دوران بلوغ و یا حتی در کهنسالی. به طور کلی زمان در این مورد بسیار موثر است و باید سن افراد را در مورد رفتارهایشان در نظر داشت. با اینکه فروید معتقد است که شخصیت انسان در پنج سال اول زندگی او شکل گرفته و بعد از آن دیگر هیچ تغییری در آن ایجاد نمیشود؛ اما شاهد این موضوع هستیم که گاهی افراد میتوانند اینکار را در طول زمان انجام دهند.
نشانه های افرادی که ثبات شخصیت دارند
از کجا بفهمیم که یک نفر ثبات شخصیتی دارد؟ این موضوع نشانه هایی دارد و البته برای پی بردن به این موضوع، نیاز به زمان هم داریم. برخی از نشانه هایی که بیانگر ثبات شخصیتی در افراد است؛ شامل موارد زیر است.
📌اعتماد به نفس بالا
📌هوش هیجانی بالا
📌استقبال از چالش ها و موقعیت های جدید
📌متعهد بودن به اهداف خود و تغییر نکردن به صورت مداوم
📌این افراد شکایت نکرده و بر راه حل تمرکز میکنند
📌بالا بودن میزان انطباق پذیری
📌داشتن اولویت های مشخص
📌قدردان هستند
نشانه‌های فقدان ثبات شخصیت
چه ویژگی‌های رفتاری تعیین کننده این هستند که یک فرد از ثبات شخصیت کافی برخوردار نیست؟ عوامل زیر از جمله مواردی هستند که اکثر افراد و متخصصین در مورد آنها اتفاق نظر دارند. برای اطلاع از راه های شناخت دیگران کلیک نمایید.
– این افراد اغلب دمدمی مزاج بوده و علایقشان دائما تغییر میکند.
– پیش بینی ناپذیر هستند و رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که در بافت فرهنگی اغلب غیر منطقی به نظر میرسد.
– آینده نگری کمی دارند و اغلب با تکانشگری و بدون تامل کارها را پیش می‌برند.
– نسبت به سبک زندگی خود مطمئن نیستند و دائما آن را زیر سوال می‌برند.
– در مورد هدف‌های زندگی شان تردید دارند و نمی‌دانند باید در چه مسیری پیش بروند.
– اکثرا دچار مشکلاتی در روابط بین فردی هستند.
عوامل تاثیر گذار در شکل گیری شخصیت با ثبات
برای اینکه یک فرد بتواند شخصیت باثباتی را شکل دهد از عوامل مختلفی تاثیر می‌پذیرد. ما در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین آنها اشاره کرده‌ایم.
1- هماهنگی سبک تربیتی والدین
اینکه پدر و مادر بتوانند در مسیر تربیت فرزند روش‌های خود را با یکدیگر هماهنگ کنند بسیار اهمیت دارد. افرادی که پدر و مادرهایشان نظر متفاوتی در مورد پرورش کودک دارند و الگوهای رفتاری گوناگونی از خود نشان می‌دهند بیش از دیگران در مورد دنیا و نحوه برخورد با آن دچار تزلزل میشوند چرا که این افراد با ارزش‌های متضادی از جانب والدین خود مواجه شدهاند و همین امر زمینه ساز بروز سردرگمی و عدم ثبات را فراهم میکند.
2- تاثیر پذیری از الگوهای مهم در زندگی
افراد در دوران کودکی و نوجوانی تا حد زیادی تحت تاثیر الگوهای مهم خود در زندگی هستند. افرادی که در محیطی بی ثبات رشد میکنند و والدین یا مراقبین اصلی آنها افرادی هیجانی و دمدمی مزاج هستند بیش از دیگران ممکن است که دچار بی ثباتی در شخصیت خود شوند. در مقابل افرادی که در محیط امن، پیش بینی پذیر و پاسخگو رشد میکنند اغلب در پرورش شخصیت خود با مشکلات کمتری روبهرو میشوند.
3- رویدادهای دوران کودکی
افراد در دوران کودکی و نوجوانی توانایی کمتری برای پردازش رویدادهای هیجانی و آسیب زا دارند. از دست دادن والدین، طلاق آنها، مشاهده درگیری و دعواهای پدر و مادر و یا روبهرو شدن با آسیب‌های شدیدی نظیر سوءاستفاده جنسی و جسمی در این دوران از جمله مواردی هستند که میتوانند مانع شکل گیری یک شخصیت منسجم گردند.
4- موفقیت در هویت یابی در دوره نوجوانی
یکی از چالش‌های بسیار مهم در دوران نوجوانی دست یابی به یک هویت منحصر به فرد است. در واقع در این زمان افراد میخواهند از کودکی عبور کرده و خود را به عنوان یک بزرگسال تعریف نمایند. از همین رو بیشتر به دنیای پیرامون توجه کرده و تلاش میکنند علایق و اهداف خود را پیدا کنند. افرادی که میتوانند به موقع از چالش‌های مربوط به دوره نوجوانی عبور کنند شخصیت با ثبات تری پیدا میکنند چرا که آنها به پرسش‌های اصلی زندگی پاسخ داده‌اند. سوالاتی از جمله اینکه که هستند؟ که میخواهند باشند؟ و چه چیزهایی را باید دنبال کنند؟
5- داشتن اعتماد به نفس کافی
اعتماد به نفس یکی از فاکتورهای بسیار مهم در ثبات شخصیتی است. افرادی که از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند اغلب فکر میکنند که از توانایی کافی برای انجام فعالیت‌های مختلف برخوردار نیستند. همین امر باعث میشود که از به اتمام رساندن کارها بترسند و بسیاری از فعالیت‌ها را نیمه کاره رها کنند. این الگوی رفتاری اغلب احساس بی ثباتی شخصیتی را به اطرافیان منتقل میکند.
برای آشنایی با شخصیت‌خود حتما از تست شخصیت شناسی استفاده نمایید.
چگونه ثبات شخصیت داشته باشیم؟
برای دستیابی به پاسخ این سوال باید ابتدا مسائل دیگری را مشخص کنید. برای مثل چطور آدمی می‌خواهید باشید؟ اما بعد از آنکه برای خود شخصیت دلخواه تان را مشخص کردید، با استفاده از راهکارهای زیر می‌توانید در آن ثبات پیدا کنید.
_ سبک زندگی خود را بهبود و تغییر دهید
_ ارتباطات تان را گسترش داده و به خصوصیات کسانی که باهاش در ارتباطید را مد نظر قرار دهید.
_ نسبت به شخصیت خود آگاهی بیابید و آن را بهبود دهید.
_ از خدمات مشاوره روانشناسی استفاده نمایید.
_ خود ارزیابی روزانه داشته باشید.
_ با خودتان مهربان باشید و فرصت دهید.
_ اهداف و ارزش های تان را مشخص کنید.
_ موانع روبروی ثبات شخصیت خود را بیابید.
روش برخورد با افراد بی ثبات
در مقابل باید با افرادی که بی ثبات هستند؛ چطور برخورد کنیم؟ اینکار تا حدی دشوارتر است. چرا که این افراد معمولا واکنش های شدیدی داشته و میتوانند مشکلات بیشتری ایجاد کنند. برخی از رفتارهای درستی که در برخورد با چنین افرادی می‌توانید از خود نشان دهید؛ شامل موارد زیر هستند.
- آرامش خود را حفظ نمایید
- تحریک نکردن احساسات او
- مقابله کردن با تفکر صفر و صدی
- یادآوری کردن قدرت های درونی او
- کمک گرفتن از متخصص
سخن آخر
دستیابی به ثبات شخصیت در طی یک مسیر پر پیچ و خم حاصل میشود. برای طی این مسیر باید به خودتان زمان بدهید. خودارزیابی‌ها در سرعت و روند دستیابی به ثبات شخصیت بسیار اهمیت دارد. با دریافت خدمات مشاوره قادر به ارزیابی سلامت و وضعیت روحی خودتان خواهید بود. بنابراین بی دلیل به خودتان انگ اختلال چند شخصیتی نزنید. تغییرات خلقی و شخصیت در نوجوانی بیش از هر دوره دیگری محسوس میشود. اما ثبات شخصیت همیشه تداوم ندارد. و شما در برهه های مختلف دچار تغییراتی خواهید شد.
برای دریافت مشاوره در زمینه ثبات شخصیت می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا بی ثباتی شخصیت یک اختلال روانشناختی است؟
خیر. بی ثباتی شخصیت خود نام یک اختلال روانشناختی نیست اما میتواند نشانه‌ای از وجود یک مشکل در سلامت روان فرد باشد. در نتیجه بهتر است در این شرایط برای ارزیابی بیشتر اوضاع از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید.
منبع: ثبات شخصیت